Vast aan een softwarepakket?
Zo kost het organisaties veel geld
Veel bedrijven en organisaties merken pas hoe afhankelijk ze zijn van een softwarepakket wanneer ze willen overstappen en dan ontdekken dat dit ingewikkeld, tijdrovend en duur is.
Licenties, technische beperkingen en/of verborgen kosten zorgen ervoor dat u in de praktijk vastzit, ook als er betere of goedkopere alternatieven bestaan.
Dit fenomeen staat bekend als vendor lock-in.
Vendor lock-in kan bedrijven niet alleen veel geld kosten, maar ook ernstige risico’s opleveren wanneer u uw bedrijfsdata niet eenvoudig kunt exporteren.
Hoe ontstaat vendor lock-in?
Vendor lock-in ontstaat meestal doordat IT-leveranciers eigen, gesloten bestandsformaten gebruiken, technologieën toepassen die alleen binnen hun eigen ecosysteem werken, of licenties hanteren die u beperkingen opleggen.
Dit betekent dat u uw data soms niet of slechts moeilijk kunt overzetten naar een ander systeem, wat overstappen kostbaar en complex maakt.
Denk bijvoorbeeld aan software die alleen draait op specifieke platforms, of cloudopslag waar export mogelijkheden beperkt zijn.
Pas op het moment dat u wilt wisselen van leverancier of oplossing merkt u vaak hoe groot deze barrières zijn.
Een goed voorbeeld hiervan is Adobe Creative Cloud (Adobe CC).
Adobe gebruikt veel eigen, niet-open bestandsformaten zoals PSD voor Photoshop en AI voor Illustrator. Deze formaten zijn specifiek ontwikkeld voor Adobe-software en vaak moeilijk of niet volledig te openen in andere programma’s.
Dit maakt het lastig om projecten buiten Adobe’s ecosysteem verder te bewerken of over te zetten naar andere tools zonder kwaliteitsverlies.
Een ander voorbeeld is Autodesk, bekend van AutoCAD en Revit.
Autodesk werkt met eigen bestandsformaten zoals .dwg en .rvt die buiten de Autodesk‑omgeving lastig volledig te bewerken zijn.
Veel architecten- en ingenieursbureaus merken daardoor dat zij feitelijk afhankelijk blijven van Autodesk, zelfs als de licentiekosten fors stijgen of de voorwaarden veranderen.
Ook hier zorgt vendor lock‑in ervoor dat overstappen technisch complex en kostbaar is.
De nadelige gevolgen van vendor lock-in
Door vendor lock-in bent u afhankelijk van één leverancier, wat uw flexibiliteit beperkt.
Stel dat uw IT-leverancier de prijzen verhoogt, functies uitkleedt of voorwaarden aanpast. Dan bent u vaak gedwongen dat te accepteren omdat overstappen te duur of ingewikkeld is.
Dit kan uw bedrijf flink meer kosten, innovatie remmen en zelfs risico’s veroorzaken voor de continuïteit van uw dienstverlening.
Een goed voorbeeld is Google Workspace.
Begin 2025 verhoogde Google de prijzen van haar abonnementen. Het Business Standard-abonnement steeg bijvoorbeeld van €13,80 naar €16,20 per gebruiker per maand.
Deze prijsstijgingen hangen samen met de toevoeging van nieuwe AI-functies, waar gebruikers überhaupt niet de keuze hebben of ze dit willen of niet.
Daarom ervaren gebruikers het als een dwingende kostenverhoging omdat overstappen naar een ander platform technisch complex en kostbaar is.
Andere situaties waarin IT‑afhankelijkheid nadelig uitpakt
Niet alleen bij leveranciers als Adobe en Google loopt u het risico vast te zitten. Veel organisaties herkennen het scenario waarbij zij afhankelijk zijn geworden van een vaste IT-leverancier voor bijvoorbeeld het boekhoudpakket, CRM‑systeem of e‑maildienst.
Overstappen blijkt dan lastig omdat gegevens niet eenvoudig exporteerbaar zijn, migratie technisch complex is of er onverwachte kosten ontstaan bij het overzetten van historische data.
Dit speelt ook bij cloudopslag en samenwerkingssoftware, waar bepaalde functionaliteiten vaak alleen volledig werken binnen het ecosysteem van de leverancier.
Hoe herkent u vendor lock-in voor de IT in uw organisatie?
Stelt u zichzelf de volgende situatie voor: de kosten voor de applicaties die onmisbaar zijn voor uw organisatie worden opeens verdriedubbeld of de applicaties houden op te bestaan. U wilt of moet overstappen. Hoe makkelijk kan dat?
Ziet u dat u uw data niet eenvoudig kunt meenemen naar een ander systeem, alternatieven slecht integreren, u gebonden bent aan langdurige, dure contracten, of dat experts waarschuwen voor hoge overstapkosten?
Dan is de kans groot dat uw organisatie last heeft van vendor lock-in. Dit wordt ook duidelijk als bepaalde software essentieel is voor uw bedrijfsvoering en u nog geen concrete strategie heeft om hiervan los te komen.
Open source helpt vendor lock-in voorkomen
Een belangrijke manier om vendor lock‑in te vermijden, is kiezen voor software die werkt met open standaarden en waarvan de broncode toegankelijk is. Dat is precies wat open source software biedt.
Omdat open source software niet eigendom is van één commerciële leverancier, bent u vrij om te kiezen wie de software implementeert, beheert of host.
U kunt overstappen naar een andere partner zonder opnieuw te hoeven beginnen of data te verliezen. Daarnaast werken open source oplossingen vaak met open bestandsformaten die eenvoudig te exporteren en migreren zijn, waardoor uw data nooit ‘vastzit’.
Dit geeft organisaties de zekerheid dat zij grip houden op data, kosten en leverancierskeuze. Bovendien zijn de kosten voorspelbaar en lager, omdat er geen verplichte licenties of onverwachte prijsverhogingen gelden.
Interlunium helpt organisaties onafhankelijk te worden en vendor lock-in te voorkomen door middel van open source IT-oplossingen en advies. Wij begeleiden u stap voor stap naar een toekomstbestendige, vendor‑onafhankelijke IT‑omgeving.
Tips om vendor lock-in te voorkomen of te beperken
- Kies voor oplossingen die open standaarden ondersteunen of gebaseerd zijn op open source software.
- Controleer altijd of u eenvoudig data kunt exporteren of migreren voordat u nieuwe software volledig in gebruik neemt.
- Lees contracten zorgvuldig door op exit‑clausules en vraag leveranciers naar exportmogelijkheden en kosten bij overstap.
- Investeer in een flexibele IT‑infrastructuur en zorg dat belangrijke kennis en beheer niet bij slechts één externe partij ligt.
Voorkom vendor lock‑in met een concreet stappenplan
Wilt u weten hoe u vendor lock‑in kunt vermijden en weer grip krijgt op uw IT‑kosten en data?
Interlunium helpt u met onafhankelijk advies en een concreet stappenplan. Zo zorgen we dat u meer vrijheid krijgt in IT‑keuzes, kosten onder controle houdt en uw data veilig beheert.
Neem contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek of een quickscan van uw huidige IT-omgeving.
